Bewegen moet beloond worden!
Ruimtelijke condities voor een gezonde wijk
Samenvatting
Het Amsterdamse project 'Ruimtelijke condities voor een gezonde wijk' bouwt voort op het onderzoek 'Gezonde Wijk'. In dit project wordt nog preciezer ingegaan op de ruimtelijke condities die uitlokken tot bewegen. Hiervoor is de methode van het schouwen gekozen.
De volgende buurtcombinaties zijn geschouwd:
- Buurt 5 Noord (stadsdeel Geuzenveld-Slotermeer)
- Haveneiland (IJburg, stadsdeel Zeeburg)
- Noord Jordaan (stadsdeel Centrum)
- Oosterparkbuurt (stadsdeel Oost-Watergraafsmeer)
- Van der Pekbuurt (stadsdeel Amsterdam-Noord)
De volgende beweging uitlokkende ruimtelijke condities zijn uit de schouwen afgeleid:
- ‘congestion is our friend’: in dichtbevolkte en dichtbebouwde buurten is de meeste beweging op straat te zien.
- ‘eyes on the street’: doordat woningen hun woonkamer aan de straatkant hebben, zijn er voortdurend ‘ogen op straat’ gericht die bewust of onbewust de gebeurtenissen op straat in de gaten houden, en de (speel)veiligheid bevorderen.
- gebrek aan schaarste: hoe schaarser de ruimte (of het groen), hoe waardevoller deze gevonden wordt, hoe meer mensen er gebruik van maken en hoe hoger de waardering.
- verticaal reliëf nodigt uit: met verspringende gevels, geveltuinen, erkers, bochtige straten (verticaal reliëf), verliest de wijk haar monotonie, en verhoogt ze de spannende verwachting van wat ná de geveltuin, erker of bocht staat te gebeuren of te zien is.
- horizontaal reliëf dwingt tot inspanning: horizontaal reliëf is effectief voor de gezondheid van buurtbewoners.
- diversiteit stimuleert bewegen: variatie in winkelaanbod, gevelversieringen, kunst in de openbare ruime, galeries of andere interessante etalages, markten en stads- en vergezichten, stimuleert uithuizigheid en de vorm van wandelen, fietsen en spelen.
- stad als afwisselend decor, liefst groen decor: het stedelijk decor is een betekenisvolle ambiance om de vrijetijd in door te brengen, waar een groen accent van dat decor een extra waarde toevoegt.
- relatieve afstand tot centrumstedelijk milieu: nabijheid tot het centrumstedelijke milieu, de binnenstad en grote delen van de 19e-eeuwse gordel, trekt het merendeel van de Amsterdamse activiteiten aan (woon- en werkadressen, publieke en commerciële voorzieningen, en vrijetijdsattracties). Woongebieden op loop- en fietsafstand zullen dat lopen en fietsen eerder uitlokken dan plekken ver weg gelegen.
- bestemmingsdifferentiatie: vele bestemmingen in een geconcentreerd gebied lokken veel meer beweging uit dan als dit niet het geval is.
Literatuurverwijzing: Gadet, J., Daalder, R., Buijs, E., Haccou, F., Buursink, E., & Muller, T. (2010). Bewegen moet beloond worden!: ruimtelijke condities voor een gezonde wijk. Amsterdam: Dienst Ruimtelijke Ordening, gemeente Amsterdam.