Vrijwilligerswerk in de sport 2012-2020
Kernindicator sport en bewegen, factsheet 2022/17
Samenvatting
Het aandeel van de Nederlandse bevolking van 12 jaar en ouder dat maandelijks of vaker vrijwilligerswerk in de sport doet, is tussen 2012 en 2020 gedaald van 11 naar 9 procent. Dat blijkt uit een analyse van het Mulier Instituut.
Naast deze regelmatige vrijwilligers was nog eens 8 procent van de bevolking in 2020 enkele keren per jaar actief als vrijwilliger in de sport.
Verenigingsleden doen vaker vrijwilligerswerk
Onder leden van sportverenigingen is het aandeel regelmatige vrijwilligers hoger dan onder niet-verenigingsleden (22% vs. 5%). De meest voorkomende vrijwilligerstaken in 2020 waren trainer, coach of begeleiding van sporters (43% van de vrijwilligers), horeca- of bardiensten (27%) en commissie- of organisatorische zaken (20%).
Voordeel uit cursus of uit betaalde baan
Enkele andere bevindingen over vrijwilligerswerk zijn:
- Ruim een kwart (28%) van de vrijwilligers heeft een cursus of opleiding gevolgd waar diegene voordeel van heeft bij het uitvoeren van de vrijwillige taken.
- Bijna een derde (30%) van de vrijwilligers ervaart bij het uitvoeren van vrijwilligerstaken voordeel van kennis uit betaald werk.
- De meeste vrijwilligers voelen zich gewaardeerd voor hun inzet en weten wat er van hen verwacht wordt (86%). Bijna een derde (31%) geeft aan dat voldoende tijd een knelpunt is.
Onderzoek in coronatijd
Een groot deel van de coronaperiode waren sportverenigingen en sportkantines in Nederland (deels) gesloten voor de breedtesport. Door de beperkende maatregelen maakten veel clubs zich zorgen over de toekomst.
Eind 2021 bleek dat bij vier op de tien clubs het ledenaantal (sterk) was gedaald en dat bij een kwart het vrijwilligersbestand (sterk) was gekrompen. Deze ontwikkeling lijkt zichtbaar te worden in de resultaten van de kernindicator ‘vrijwilligerswerk in de sport’. Wellicht zal de meting in 2022 meer indicatie geven of er sprake is van een dip of een meer structurele ontwikkeling.
Kernindicator op basis van Vrijetijdsomnibus
De kernindicator ‘vrijwilligerswerk in de sport’ wordt tweejaarlijks bepaald op basis van de Vrijetijdsomnibus (VTO) van het CBS, een enquête onder 3.000 Nederlanders. Zie voor meer informatie over de kernindicatoren sport en bewegen en de Vrijetijdsomnibus de website www.sportenbewegenincijfers.nl van het RIVM.
Literatuurverwijzing: Ven, R. van de, Reitsma, M., & Kalmthout, J. van (2022). Vrijwilligerswerk in de sport 2012-2020: kernindicator sport en bewegen, factsheet 2022/17. Utrecht: Mulier Instituut.