Sportdeelname en ervaringen van transgender personen
Samenvatting
Vanuit het lopende beleidsprogramma Alliantie Gelijkspelen 4.0 (2018-2021) is het Mulier Instituut door de John Blankenstein Foundation (JBF) gevraagd om ondersteunend onderzoek te verrichten naar de acceptatie van lesbische vrouwen, homoseksuele mannen, biseksuelen en transgender personen (LHBT) in de sport en ontwikkelingen te monitoren.
In deze inventariserende studie staat de volgende onderzoeksvraag centraal: In hoeverre zijn transgender personen actief in sport, welke specifieke betekenissen geven zij aan sport en wat is hun ervaren acceptatie?
Voor de beantwoording van de onderzoeksvraag zijn transgender personen door middel van een online vragenlijst naar hun sportparticipatie, ervaringen met en meningen over transgender-acceptatie in de sport en ervaren veiligheid bevraagd. 133 respondenten van 16-70 jaar hebben de vragenlijst ingevuld.
De belangrijkste bevindingen uit dit onderzoek zijn:
- Veel transgender personen blijken zichzelf te kunnen zijn in de sport en een relatief veilige sportomgeving te hebben gevonden. Toch heeft meer dan de helft van transgender personen in de sport wel eens te maken gehad met negatieve gedragingen die samenhangen met hun transgender achtergrond.
- Vier op de vijf transgender personen voelen zich geaccepteerd binnen de sportvereniging/-organisatie waarin men actief is.
- Bijna de helft van de transgender personen voelt zich weleens onveilig rondom sportgelegenheden (exclusief personen die nooit in de buurt van sportgelegenheden komen).
- Bij vier op de vijf transgender personen is/was hun transgender achtergrond van invloed op hun sportgedrag, bijvoorbeeld door te stoppen met sporten bij een vereniging.
- Voor zeven op de tien respondenten heeft/had sporten een positieve betekenis in relatie tot hun transgender achtergrond, bijvoorbeeld als uitlaatklep. - Voor bijna drie op de vijf respondenten heeft/had sport (ook) een negatieve betekenis, bijvoorbeeld omdat het een extra confrontatie met het eigen lichaam is.
- Met name de periode van sociale en fysieke transitie van man naar vrouw, of vice versa, stelt transgender personen voor extra uitdagingen in de sport. Het moeten wisselen van kleedkamers, sportteam en/of competities gaat vaak gepaard met (angst voor) ongepaste uitlatingen en uitsluiting.
De bevindingen sluiten aan bij de resultaten van de deelstudie naar het sportgedrag en de ervaren acceptatie in de sport van homo, lesbische en biseksuele personen.
Vergeleken met niet-heteroseksuele personen bij wie de genderidentiteit overeen komt met het geboortegeslacht, ervaren transgender personen deels vergelijkbare, maar deels ook specifieke belemmeringen en vormen van uitsluiting. Het is dan ook van belang om beleidsmatig niet alleen geïntegreerd (LHBTI), maar tevens specifiek in te zetten op een meer inclusief sport- en beweeglandschap en -klimaat voor transgender personen.
Literatuurverwijzing: Cremers, R., & Elling, A. (2021). Sportdeelname en ervaringen van transgender personen. Utrecht: Mulier Instituut.