Monitor Sport en corona
De gevolgen van coronamaatregelen voor de sportsector
Samenvatting
De gevolgen van de coronacrisis in het voorjaar van 2020 voor de sport zijn groot.
De monitor Sport en corona bundelt de tot en met juni 2020 beschikbare ‘coronaonderzoeken’ in de sportwereld. Met elkaar geven deze onderzoeken een beeld van de gevolgen van de coronamaatregelen voor het sport-, speel- en actief beweeggedrag, de organisatie en de financiering van de sport in Nederland. Daarbij gaat de aandacht uit naar sportverenigingen, sportondernemers, ongeorganiseerde sport, topsport, sportevenementen en de ondersteuningsstructuur (sportbonden, NOC*NSF).
De rapportage is uitgevoerd door het Mulier Instituut met steun van het ministerie van VWS en in samenwerking met een groot aantal partijen uit de sportsector. Deze rapportage is de eerste in een reeks monitorrapportages en één van de eerste activiteiten van het nieuw opgerichte kennisconsortium Sport en corona*.
De belangrijkste uitkomsten van de rapportage zijn:
- De omzetderving in de sportsector tot 1 augustus 2020 ten gevolge van de coronamaatregelen wordt geschat op 1,5 miljard euro. Voor ongeveer een derde van dat bedrag kunnen kosten worden bespaard en nog eens een derde wordt gecompenseerd met steunmaatregelen van de overheid. De resterende schade zal moeten worden opgevangen door de inzet van reserves en onttrekkingen van het eigen vermogen van sportorganisaties en sportbedrijven. De daadwerkelijke omzetderving en schade voor de sport als gevolg van de coronacrisis over heel 2020 zal nog hoger zijn, doordat de coronamaatregelen deels nog blijven gelden na 1 juli 2020, en vanwege gevolgschade.
- De uiteindelijke schade van de coronamaatregelen op de sportsector wordt geschat op 0,4 tot 0,6 miljard euro tot 1 augustus 2020. Dit bedrag is een (in)schatting op basis van de beschikbare kennis eind juni 2020.
- De totale inkomstenderving voor de sportsector tot 1 augustus 2020 wordt geschat op ruim 1,5 miljard euro. De inkomstenderving is groter, acuter en directer bij sportondernemers en evenementenorganisatoren, maar ook verenigingen, bonden en het betaald voetbal worden hard getroffen door de coronamaatregelen.
- De kostenbesparing binnen de sportsector bedraagt naar schatting 423 tot 556 miljoen euro. Vanwege doorlopende lasten zijn de mogelijkheden tot kostenbesparing het kleinst bij sportondernemers met een eigen accommodatie en vast personeel in dienst, bij eredivisieclubs en grote sportverenigingen met eigen accommodaties.
- Er wordt veelvuldig gebruik gemaakt van de generieke steunmaatregelen die de Rijksoverheid heeft getroffen (TOGS, NOW, Tozo) en van specifieke steunmaatregelen zoals de extra steun voor verenigingen met een eigen accommodatie en kwijtschelding van de huurpenningen (Steunpakket VWS). De eerste inschatting is dat de steunmaatregelen slechts een deel van de schade compenseren. De reeds verstrekte steunmaatregelen zijn naar schatting goed voor zo’n 399 tot 470 miljoen euro.
- De sport- en beweegdeelname van Nederlanders is tijdens de duur van de coronamaatregelen afgenomen. Met name kwetsbare groepen zijn hard geraakt en er zijn opvallende verschillen naar leeftijd waarneembaar. Kinderen in de basisschoolleeftijd hebben in april een enorme terugval in sport- en beweegactiviteit laten zien (50%), veel meer dan kinderen in de middelbare schoolleeftijd (15%).
Een aandachtspunt is de mogelijkheid om sportactiviteiten in de tijd te spreiden, enerzijds om pieken in de bezetting van accommodaties en in vervoersstromen te voorkomen, en anderzijds om exploitatieverliezen tegen te gaan door een dag- en weekrondbezetting van de accommodaties.
Een ander aandachtspunt is het grote belang van de buitenruimte om te kunnen blijven sporten, spelen en actief te kunnen bewegen. De ‘recreatieve’ voorzieningen hebben tijdens de crisis hun waarde bewezen en in stand houding en uitbreiding ervan zijn van groot belang om de bevolking ook in de toekomst in beweging te houden, en zo bij te dragen aan een langer leven in goede gezondheid.
* In het kennisconsortium Sport en corona hebben het Mulier Instituut en Kenniscentrum Sport & Bewegen op verzoek van de uitvoeringsalliantie van het Nationaal Sportakkoord (ministerie van VWS, Vereniging Sport en Gemeenten en NOC*NSF) hun krachten gebundeld. Kenniscentrum Sport & Bewegen heeft het platform Sportencorona ontwikkeld om de beschikbare kennis, data en praktijkvoorbeelden te delen.
Deze rapportage is verschenen onder redactie van Hugo van der Poel en Ine Pulles.
Voor de bevordering van de leesbaarheid en het gebruiksgemak is een aantal hoofdstukken apart in te zien. Deze hoofdstukken zijn geen zelfstandige rapportages, maar een selectie uit de rapportage Monitor Sportakkoord.
- Klik hier voor de Managementsamenvatting.
- Klik hier voor hoofdstuk 2 Veranderingen in sport- en beweeggedrag.
- Klik hier voor hoofdstuk 3 Sportverenigingen.
- Klik hier voor hoofdstuk 4 Sportondernemers.
- Klik hier voor hoofdstuk 5 De ongeorganiseerde sport en actieve vormen van recreatie.
- Klik hier voor hoofdstuk 6 De Nederlandse topsport.
- Klik hier voor hoofdstuk 7 Sportevenementen.
- Klik hier voor hoofdstuk 8 Ondersteuningsstructuur.
- Klik hier voor hoofdstuk 9 De financiële gevolgen van de coronamaatregelen voor de sportsector.
Redactie van de rapportage: Hugo van der Poel en Ine Pulles.
Literatuurverwijzing: Poel, H. van der, & Pulles, I. (2020). Monitor Sport en corona: de gevolgen van coronamaatregelen voor de sportsector. Utrecht: Mulier Instituut.