Efficiënt gebruik van sportaccommodaties

Wijksportclub Korte Akkeren in Gouda

De gemeente Gouda stelde de vitaliteit van voetbalvereniging ONA veilig door de club een grote rol in de wijk te geven. De eens bloeiende vereniging werd geteisterd door terugloop van leden en was op sterven na dood, mede door herstructurering in de wijk en daardoor veel leegstand van woningen. De wijk huisvest bovendien veel mensen met een lage sociaal economische status. De gemeente gebruikte een Sportimpulssubsidie om meer activiteiten op het sportpark van ONA te organiseren. Het project kreeg de naam Wijksportclub Korte Akkeren. In twee jaar tijd is het sportpark het kloppend hart in de gelijknamige wijk: een huiskamer. Meer levendigheid op het sportpark heeft een positieve invloed op het behoud van voetballeden, nieuwe voetballeden, meer inkomsten van de kantine, goodwill bij de buurtbewoners en verbetering van de leefbaarheid van de wijk en daarmee ook de positie van de vereniging in de wijk.

Samenwerking

Binnen het project zijn sportverenigingen, wijkpolitie, een welzijnsorganisatie, sportbedrijf Gouda, een woningstichting, eerstelijnszorg en onderwijs actief. Projectleider Michiel van Loo benaderde deze relevante sociaal-maatschappelijke organisaties om samen te werken. Hierdoor ontstond meer samenhang tussen het sportaanbod dat er al was, is sportaanbod naar het sportpark verplaatst en is nieuw sportaanbod ontstaan. De activiteiten richten zich vooral op senioren. Voor deze grote groep waren er onvoldoende sport- en recreatiemogelijkheden.

Aanbod, op de velden en in de kantine:

Diverse wandelactiviteiten, die starten vanaf het sportpark. Verzorgd door een enthousiaste dame met een geschiedenisachtergrond die er een historische stadswandeling van maakt.

Biljarten in de kantine, ouderengymnastiek en valpreventie, yoga, fysiotraining, badminton en 35+ (7 tegen 7) veteranenvoetbal.

Wat levert het op?

De aanpak loont. Er is meer te doen op het sportpark, meer levendigheid overdag. Het 35+ voetbal heeft extra leden opgeleverd en ook meer barinkomsten. De wijksportclub heeft veel goodwill bij wijkbewoners teweeg gebracht. Er ontstaan ook andere diensten vanuit de club, zoals Amy’s kitchen, waarbij vrouwen met een beperking (arbeidsongeschikt) koken voor mensen die zelf niet in staat zijn hun eigen maaltijd te bereiden. De keuken in de kantine wordt door hen gebruikt voor het bereiden van maaltijden die bij mensen thuis worden gebracht.

Borging

Deelnemers betalen een eigen bijdrage per activiteit. Door de Sportimpulssubsidie is dat bedrag relatief laag, wat gezien de doelgroep nodig is. De eigen bijdrage loopt op nu de projectsubsidie afloopt. De vraag is wat dat betekent voor de deelname. De buurtsportcoach neemt de coördinatie over van de projectleider. Een verbinder is essentieel. Vertrouwen opbouwen in de wijk, met de wijkbewoners en wijkorganisaties, vergt veel energie en tijd.

WION, korfbalvereniging in Rotterdam

Deze korfbalvereniging uit de Rotterdamse wijk Ommoord is sinds 2014 een Sportplusvereniging. Sportplusverenigingen doen meer dan hun kerntaak: sport verzorgen voor leden. Ze benutten hun maatschappelijke functie ook voor de wijk. WION richt zich, net als alle Sportplusverenigingen, op verschillende doelgroepen op de thema’s gezondheid (Kombifit, Senioren sportief), werk/re-integratie (Bewegen naar werk), participatie (G-Korfbal) en onderwijs (schoolsportactiviteiten). De vereniging heeft een mooi clubhuis, een sporthal, kunstgrasvelden en een grasveld. WION is niet de enige gebruiker van de sportaccommodatie. De accommodatie vormt een sportpunt met badminton (BC Ommoord), bridge, bowls (Indoor Bowlsclub Rotterdam), frisbee (Ultimate Rotterdam), klaverjassen (Ommoord) en FIT Rotterdam.

Sociale betrokkenheid

WION had altijd al aandacht voor maatschappelijk kwetsbare groepen en startte als eerste in Nederland met G-korfbal. De club kenmerkt zich als een warm bad, een echte familieclub, zoals veel korfbalverenigingen te boek staan. Toen een paar jaar geleden de kantine afbrandde, is die opnieuw gebouwd en door vrijwilligers met vereende krachten weer mooi ingericht. Dat schiep een enorm saamhorigheidsgevoel. Ongeveer twee derde van de leden is actief als vrijwilliger op de club.

Sporthal - 7 maal 11

Een sterk punt van dit sportpark is de exploitatie van de sporthal. Er is een stichting die zich hiermee bezighoudt. In het bestuur van de stichting zijn WION, badminton en bowls vertegenwoordigd. WION krijgt een deel van de opbrengst uit de exploitatie van de hal. Zelf huurt WION ook bij de stichting. Als de exploitatie van de hal goed verloopt, dan profiteert de club daar ook van.

Aanbod

Korfbal (Kangoeroeclub, G-korfbal), Tennis, Kombifit, Senioren sportief, Badminton, Bridge, Bowls, Frisbee, Klaverjassen en FIT Rotterdam.

Wat levert het op?

Het project ‘Bewegen naar werk’ levert de club nog geen nieuwe vrijwilligers op. Toch is de club heel tevreden over dit aanbod, want het voelt goed om iets voor werkzoekenden te doen. De organisatie van de ‘open week’, een week waarin alle verenigingen op het complex zich presenteren en buurtbewoners gratis mogen komen sporten, inclusief een gratis fittest, leverde twintig nieuwe leden op. Door het koppelen van subsidies (vanuit de gemeente en de wijk) wordt deze activiteit mogelijk gemaakt. Tijdens de open week komt de club ook in aanraking met andere wijkorganisaties. Zoals Buurtwerk voor de organisatie van schoolsportactiviteiten en Pameijer, een zorginstantie. Met laatstgenoemde is de club in onderhandeling om mensen met een beperking in te zetten voor schoonmaakwerkzaamheden onder begeleiding.

Els Bijlsma, jarenlang vrijwilliger voor de club en nu verenigingsmanager (betaald met subsidie vanuit Sportsupport) is zich er bewust van dat WION een goede samenwerkingspartner is voor de gemeente en de buurt. WION biedt een goede accommodatie van waaruit veel mogelijk is. De vereniging staat open voor samenwerking, maar kent ook haar beperkingen. Als de vereniging niet voldoende vrijwilligers kan regelen voor een activiteit, dan doet ze het niet. Lopende afspraken en activiteiten gaan voor.

Athena, hockeyvereniging in Amsterdam

De accommodatie van hockeyclub Athena ligt op sportpark Voorland/Middenmeer in Amsterdam. Het sportpark kenmerkt zich door zijn openheid, aandacht voor beweegvriendelijke en gezonde inrichting (natuurlijke speelplekken, buitenfitness, fiets- en wandelpaden, fruitbomen) en de aanwezigheid van veel sportverenigingen. Het park bestrijkt ongeveer 40 hectare (inclusief beplanting). Het nieuwe clubgebouw van Athena is een eye-catcher. Het is in 2014 opgeleverd. Naast de hockeyclub maken ook FTSA Fysiotherapie, buitenschoolse opvang Woest Zuid en huiswerkbegeleiding The School gebruik van het pand. Athena heeft vier hockeyvelden, een oefenveldje, een Mark Lammersveld en een inloopruimte. Op het terrein staat ook een kas, waar de club op termijn haar eigen kruiden en groenten gaat verbouwen.

Kernwaarden

De belangrijkste waarden van Athena zijn: hockey stimuleren in de breedste zin van het woord en van maatschappelijke betekenis zijn voor de wijk. De waarden zijn in samenwerking met een marketeer opgesteld door de leden tijdens clubbijeenkomsten waar iedereen zijn zegje kon doen.

De vereniging is jong, opgericht in 2004, en uitgegroeid tot een grote familievereniging met 1.800 leden. Daarbij zijn de kernwaarden dankzij cultuurdragers overeind gebleven. De accommodatie (kantine, die steeds veranderde en bovendien te klein was) was zo’n cultuurdrager. Bij de bouw van de nieuwe kantine [zie foto] was er vrees dat de vertrouwde cultuur zou verdwijnen, maar de beheerders van het pand hebben die overgenomen.

Aanbod

Inloopkamer voor mensen met kanker – de Kraanvogel, Gezonde kantine – broodje Athena is bekend buiten de club, broodje kroket is niet te krijgen, Kinderopvang Woest Zuid, Huiswerkbegeleiding en Fysiotherapie.

Samenwerking

De club wil van waarde zijn voor de buurt en tegelijkertijd efficiënt en duurzaam omgaan met haar accommodatie. Daarom werkt ze samen met andere maatschappelijke organisaties. Stichting Acro initieert en coördineert de samenwerking. De stichting is een goede gesprekspartner en staat open voor ideeën. Het bestuur van Acro schakelt veel met het bestuur van Athena, de grootste gebruiker/partner. Er zijn twee mensen in dienst van de stichting. Samenwerking komt vaak toevallig tot stand, via leden bijvoorbeeld. Athena is vaak initiatiefnemer, maar zonder het netwerk ( stadsdeel en andere verenigingen) lukt het niet. Er is een positieve grondhouding en van het een komt het ander. De voorzitter was in gesprek met de KNHB over ouderen en sport (golden sport) en toen ontstond het idee om overdag aanbod te creëren. In veel gevallen werken partijen samen als beide gebruik maken van de accommodatie. Soms gaat de samenwerking verder, zoals bij de fysiotherapeut die nauw samenwerkt met Athena zelf. Er zijn ook nieuwe ideeën, maar die pakt Athena niet meteen op. Het ‘vijfde veld’ en ‘de Kraanvogel’ vergen veel tijd, dus houdt de stichting pas op de plaats. Kleinere initiatieven die aanvullend zijn en het hockey niet bijten, pakt Athena wel op (samenwerking met schaakschool voor kinderen, workshops).   

Borging

Er is een zekere spanning tussen de wens om als club te groeien (er is veel vraag naar hockey) en de belangen van de buurt. De club waakt ervoor bij de interne waarden te blijven. Tanja Vermeer: “Je missie, visie en waarden moeten leidend zijn bij alle beslissingen die je neemt. Je moet als bestuurder alles spiegelen aan de interne waarden van de club. Het is belangrijk te vernieuwen, maar overdracht van waarden naar nieuwe bestuursleden is belangrijk. Athena heeft zelfs iemand aangesteld voor de bewaking van de visie en waarden. Als we een nieuwe voorzitter moeten kiezen, vormen de voorzitter en ex-voorzitter de selectiecommissie.