Ruimte en Gezondheid: drink eens een kopje koffie met elkaar
Samenvatting
Het RIVM schreef in opdracht van het Planbureau voor de Leefomgeving het rapport Ruimte en gezondheid, een vanzelfsprekende combinatie? De auteurs schetsen een ontwikkeling van drie domeinen die steeds meer naar elkaar toegroeien dankzij diverse maatschappelijke trends, zoals verbreding van het gezondheidsperspectief en het integraal werken. Desondanks zijn er genoeg, moeilijk te overbruggen verschillen. Zo zijn de evaluatiemethoden, kennisagenda’s en verantwoordelijkheden stevig verankerd in bestaande sectorale beleidspraktijken.
Verbetersuggesties
De vraag is: hoe brengen we de koppeling van ruimtelijke ordening en gezondheid een stap verder? Het RIVM-rapport doet daarvoor enige suggesties. Zo betogen de auteurs dat partijen al vroegtijdig in een ruimtelijk planproces met elkaar moeten meedenken. In vier gemeenten (Schiedam, Zaandam, Zwolle en Eindhoven) gebeurt dat bij dit soort trajecten al, ook samen met burgers. Een ander punt is dat gezondheid juridisch beter moeten worden verankerd in de ruimtelijke ordening. De introductie van de Omgevingswet (2015) biedt hier wellicht mogelijkheden toe. Daarnaast zou kennisontwikkeling zich in de toekomst moeten richten op:
- framing van het thema zelf: wat verstaan we onder koppeling tussen ruimtelijke ordening en gezondheid?;
- meer inzicht in effecten van de omgeving op de gezondheid;
- overzicht van al uitgevoerde (ook buitenlandse) evaluatiestudies rondom het thema;
- meer effectonderzoek (het erkenningstraject van Centrum Gezond Leven, Nederlands Jeugdinstituut en NISB e.a. kan daarbij als uitgangspunt dienen);
- kennis bundelen in factsheets;
- instrumenten ontwikkelen (bijvoorbeeld voor een beter inzicht in kosten en baten).
Houd elkaar op de hoogte
Samenwerking kan alleen slagen als de domeinen hun eigen (vaak sectorale) werkwijze opgeven. En dat kan alleen als men de meerwaarde en noodzaak van samenwerking inziet. Daartoe is het van belang om op de hoogte te zijn van elkaars (werk)plannen. Win-winsituaties creëren. Gaat de straat open voor groot onderhoud? Bedenk dan of je hem net iets anders weer (terug) kunt inrichten, zodat er meer ruimte ontstaat voor verplaatsing, ontmoeting, sport en beweging. Dat hoeft niet altijd heel veel geld te kosten.
Inzichten in wat een gezonde inrichting van de leefomgeving oplevert, helpen om gezamenlijk aan de slag te gaan. Lees het artikel argumenten voor een beweegvriendelijke omgeving (BVO) op allesoversport.nl, en meer praktische voorbeelden en instrumenten om daaraan te werken. Een goede start voor een gezonde leefomgeving!
Lees ook: Kennis over alledaagse beweging bereikt planologen niet (Blog Maartje Kunen)
Dayenne L’abée is adviseur en Ben Weghorst informatiespecialist bij Kenniscentrum Sport.
Literatuurverwijzing: L'abée, D., Weghorst, B., & Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen (NISB) (2015). Ruimte en Gezondheid: drink eens een kopje koffie met elkaar. Sportexpoert.