Beweegruimte voor ouderen: mogelijkheden en voorbeelden
Samenvatting
Innovatiebureau Springlab organiseerde op 6 juli een Innovatiecafé Beweeg en Beleef, waar diverse innovaties op het gebied van ouderenzorg aan bod kwamen. NISB / Kenniscentrum Sport-adviseurs Maartje Kunen en Jolanda de Zeeuw verrasten de deelnemers met hun workshop over speciaal aangelegde beweegruimte en (semi-)openbare ruimte voor ouderen.
De toename van het aantal ouderen, langer zelfstandig wonen en een hele nieuwe generatie ouderen (‘de nieuwe oudere’) dwingen de ouderenzorg tot innoveren. De aandacht verschuift naar gezondheidspreventie en de toepassing van nieuwe technologie. Daarbij staat de kwaliteit van leven van ouderen voorop. Dat bewegen een positief effect heeft bij ouderen is helder en veelal bekend. Buiten bewegen geeft extra positieve prikkels. Denk aan het creëren van vertrouwen in eigen beweegvaardigheden en het verminderen van eenzaamheid. Een beweegvriendelijke omgeving levert een bijdrage aan sociale cohesie, niet alleen door een mooie woonomgeving te creëren, maar ook door gezelligheid en een goede verstandhouding tussen buurtbewoners te stimuleren. Op allesoversport.nl lees je meer over de voordelen van beweegruimte voor ouderen.
Veelzijdige ervaring en wensen
Als je aan de slag gaat met beweegruimte voor ouderen, vraag dan altijd na wat daarvoor hun eigen wensen en behoeften zijn. Tijdens de workshop roept 'beweegruimte voor ouderen' allerlei voorbeelden op. Bijvoorbeeld Kwiek Beweegroute, weerbeleving, wandelen, contact met de wijkbewoners, tuinieren, kinderboerderij, genieten, marktbezoek, eendjes voeren, tuin sproeien, schommelen, rollator, jeu de boules, watertafel, duofiets, wandeling/praatje, tafeltennistafel, beleeftuin, langzaam, vrijwilligers, participatie, winkelen, fietsen en paardrijden. Deze hoeveelheid voorbeelden schetst hoe divers professionals kijken naar 'ouderen buiten bewegen'. En zo veelzijdig zijn ook de wensen van ouderen. Op allesoversport.nl staan tools om de wensen en behoeften van ouderen te inventariseren.
Speciaal aangelegde beweegruimte
Kenniscentrum Sport presenteert diverse mogelijkheden van een beweegruimte voor ouderen: wat daarvoor de basis is, welke kansen beweegruimte biedt en hoe je een beweegruimte realiseert. In Nederland vind je speciaal aangelegde beweegruimte en (semi-)openbare ruimte voor ouderen. Speciaal aangelegde beweegruimtes zijn belevingstuinen, de Generatietuin in Den Haag, de Beweeg- en ontmoetingstuin in Wessem, de Verkeers- en beweegtuin in Burghum of de Vitale Moestuin bij zorginstelling Amsta.
Semi-openbare beweegruimte
Een mooi voorbeeld van een (semi-)openbare beweegruimte is de Kwiek Beweegroute in Eindhoven. Deze route bestaat uit stoeptegels met pictogrammen waarop ouderen kunnen lopen. De pictogrammen zijn toegevoegd aan de openbare ruimte. Maar met alleen deze fysieke aanpassingen ben je er niet. Tijdens de workshop beamen twee gebruikers van de Kwiek Beweegroute, medewerkers van het zorgcentrum Eerdbrand, dat het belangrijk is om mensen te blijven stimuleren gebruik van de route te maken. Dat doen zij door de route te gebruiken tijdens de beweegactiviteiten in en rondom het zorgcentrum. Daarbij hanteren zij een mooi routekaartje van de beweegroute.
Belangrijkste kenmerken
Deelnemers van de workshop, vooral medewerkers en vrijwilligers van zorgorganisaties, ervaren een aantal zaken als essentieel voor een beweegruimte voor ouderen:
- de begeleiding van het buiten bewegen is belangrijk (in kwaliteit maar zeker ook in beleving);
- uitgaan, maar zeker ook het uitdagen, van de mogelijkheden en wensen van de cliënten;
- buiten bewegen zit hem niet alleen in toestellen, het gaat ook om creatief gebruik maken van de ruimte en mogelijkheden om je heen.
Springlab
Het Innovatiecafé Beweeg en Beleef van Springlab bracht de nieuwste innovaties voor beweegstimulering in de ouderenzorg onder de aandacht, zoals het Escape Park Veluwe van Light Compagnion. Monique Simons van VitaValley sprak over haar ervaring met implementatie van beweeggames in de ouderenzorg. Kijk op de website van Springlab voor meer informatie.
Literatuurverwijzing: Zeeuw, J. de, & Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen (NISB) (2015). Beweegruimte voor ouderen: mogelijkheden en voorbeelden. SportExpert.