Monitor Topsport in Nederland (TiN)

De Topsport in Nederland-monitor is een nieuwe monitor waarin we de ontwikkelingen op de belangrijkste indicatoren binnen de Nederlandse topsport beschrijven. De TiN biedt via jaarlijkse rapportages doorlopend informatie over uiteenlopende thema’s in de topsport.

We volgen de ontwikkelingen in de Nederlandse topsport aan de hand van indicatoren. Deze beschrijven de thema’s die relevant zijn voor het topsportbeleid.

De indicatoren voor de TiN zijn opgesteld aan de hand van het Nationaal Sportakkoord I en II en het Strategisch Kader Topsport 2032. In de monitoring bewegen we mee met de veranderingen in de topsport en het topsportbeleid. Dit betekent dat we mogelijk indicatoren aanpassen aan de hand van actuele ontwikkelingen in de topsport.

Overkoepelende ambitie

De complete set aan indicatoren die we gaan monitoren is groot en uiteenlopend. We hebben deze onderverdeeld aan de hand van een overkoepelende ambitie en vier doelen. Hieronder geven we voor deze vijf categorieën enkele voorbeelden van indicatoren:

• Vergroten van de maatschappelijke waarde van topsport. Voorbeelden van indicatoren: de perceptie van de samenleving van de maatschappelijke waarde van topsport (MESSI onderzoek) of de mate van trots op de Nederlandse topsport.
• Breder palet aan topsportprestaties. Voorbeelden van indicatoren: de medaillespiegel, de waardering van paralympische topsportsportprestaties of het niveau van nationale teamcompetities.
• Beter maatschappelijk verantwoord organiseren van topsport. Voorbeelden van indicatoren: het welzijn van topsporters, carrièreperspectief van trainer-coaches of de waardering van het topsportklimaat.
• Beter benutten van het platform van de topsport door publieke en private organisaties. Voorbeelden van indicatoren: aandeel en type topsportevenementen dat inzet op maatschappelijke thema’s buiten de sport of de inzet van topsport op lokaal niveau (bv binnen een gemeente).
• Vergroten van de zichtbaarheid en het bereik van de topsport. Voorbeelden van indicatoren: aandeel van en type mensen dat topsport volgt via media en/of bezoekt of de diversiteit van sportaanbod via publieke kanalen.

Dataverzameling

Om de voortgang te beschrijven op de indicatoren zullen we de relevante data ophalen. Het ophalen of verzamelen van deze data kan worden opgedeeld in twee categorieën: data die wordt verzameld in het kader van de TiN en data die reeds beschikbaar is en gebruikt kan worden om voortgang op indicatoren te beschrijven.

TiN-dataverzameling

Voor een groot deel van de indicatoren moet herhaaldelijk nieuwe data worden opgehaald onder doelgroepen uit de topsport. Uiteraard zijn hierbij de topsporters een belangrijke doelgroep, maar bijvoorbeeld ook coaches, technisch directeuren van bonden, topsportverenigingen of de Nederlandse bevolking zijn relevante doelgroepen.

Het is niet haalbaar (en wenselijk) om elk jaar alle doelgroepen te bevragen. We hebben daarom een ‘meerjarenplan dataverzameling’ opgesteld. In oneven jaren wordt data opgehaald bij verschillende organisaties die de ‘topsportomgeving’ vormen (topsportverenigingen, TeamNL centra, gemeenten, provincies, media) en de Nederlandse bevolking. In 2023 is hiermee gestart met dataverzameling onder gemeenten en de Nederlandse bevolking.

In de even jaren wordt data verzameld onder de doelgroepen die de ‘topsport’ vormen ((voormalig) topsporters, talentvolle sporters, coaches en technisch directeuren). Bij elk meetmoment zullen vaste thema’s terugkomen en is ruimte voor aanvulling op basis van actuele ontwikkelingen.

Een belangrijk verschil tussen de aanpak van de TiN en de monitoring van voorgaande jaren (waaronder de topsportklimaatmetingen) is de verbreding van het topsportlandschap. In voorgaand onderzoek lag de nadruk op de focussporten van NOC*NSF. In de TiN streven we naar het includeren van de verschillende typen topsport zoals de commerciële topsport, de ondersteunde en de niet-ondersteunde topsport.

In 2024 vindt de dataverzameling onder topsportdoelgroepen plaats in het najaar, na de olympische en paralympische spelen. Zie de tabel voor de meerjarenplanning.

2023	2024	2025	2026
Topsportomgeving	Topsport	Topsportomgeving	Topsport
Nederlandse bevolking	(Voormalig) topsporters met status N*N	Nederlandse bevolking	(Voormalig) topsporters met status N*N
Gemeenten	Topsporters uit commerciële topsport	Team topsport verenigingen	Topsporters uit commerciële topsport
	Topsporters uit teamcompetities	Gemeenten en provincies	Topsporters uit teamcompetities
	Talentvolle sporters met status N*N	TeamNL-centra	Talentvolle sporters met status N*N
	Bonden (TDs)	(Media)	Bonden (TDs)
	Topsport en talentcoaches		Topsport en talentcoaches

Overige beschikbare data

Voor een aantal indicatoren maken we gebruik van reeds beschikbare data om de voortgang te beschrijven. Dit kan gaan om openbare data zoals kijkcijfers of het medailleklassement, of data die is verzameld in het kader van andere onderzoeken (bv op het gebied van topsportevenementen).

Verkennend en verdiepend onderzoek

Soms is het nodig om verkennend of verdiepend onderzoek te doen. Het doel van dit verdiepende onderzoek is inzicht krijgen in vraagstukken die niet met behulp van enkele indicatoren beantwoord kunnen worden. De resultaten van dit verdiepende onderzoek kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van nieuwe indicatoren.

Programmaraad

In 2023 is een TiN programmaraad samengesteld. De programmaraad bestaat uit tien leden die verschillende organisaties en partijen uit de topsport vertegenwoordigen, zoals VWS, NOC*NSF, gemeenten, provincies, commerciële topsportorganisaties, kennisinstellingen, coaches en atleten. De programmaraad heeft een adviserende rol bij het opstellen en selecteren van indicatoren, dataverzameling en rapportage. De leden van de programmaraad worden tweemaal per jaar uitgenodigd voor een bijeenkomst.