Inrichting speelplekken kan kinderen stimuleren meer buiten te spelen

7 april 2025

Een goede inrichting van speelplekken kan eraan bijdragen dat kinderen meer buitenspelen. Het is bijvoorbeeld belangrijk dat kinderen er voldoende uitdaging vinden. En dat er voor alle kinderen genoeg te doen is. Dat blijkt uit onderzoek van het Mulier Instituut onder kinderen en professionals.

Er zijn veel verschillende aspecten die speelplekken aantrekkelijk(er) maken. Zoals de indeling, variatie, de hoeveelheid ruimte en de kansen voor ontmoetingen. Maar ook andere factoren dan de inrichting spelen een grote rol.

Uitdaging op speelplekken

Uit ons onderzoek blijkt dat kinderen de huidige speeltoestellen op speelplekken vaak niet uitdagend/moeilijk/hoog/groot genoeg vinden. Ook de professionals geven aan: meer mogelijkheden voor avontuurlijk spelen stimuleert kinderen om meer buiten te spelen. Losse speelmaterialen (zoals takken of touwen) en grote speeltoestellen kunnen dit stimuleren.

Open ruimtes en variatie

Het is ook belangrijk om open ruimtes op speelplekken te creëren. Dan hebben kinderen de ruimte voor bijvoorbeeld fantasiespellen of om te voetballen. Daarnaast is voldoende variatie op en tussen speelplekken van belang, om aan de verschillende behoeftes van kinderen te voldoen.

Grote, centrale speelplekken met zitplaatsen

Het helpt om grote speelplekken centraal in de wijk te hebben, met veel verschillende speelmogelijkheden. Deze zijn namelijk aantrekkelijk voor kinderen. Zitplaatsen op een speelplek zijn ook belangrijk, voor zowel ouders als kinderen. Speelplekken zijn namelijk voor beide groepen sociale ontmoetingsplekken.

Richt de wijk speelvriendelijk in en betrek kinderen bij het ontwerp van speelplekken

Enkele aanbevelingen op basis van ons onderzoek zijn:

• Kijk verder dan alleen de formele speelplekken. De hele wijk/buurt is een mogelijke speelplek. Het doel moet daarom zijn om die zo speelvriendelijk mogelijk in te richten.
• Besef dat de ideale speelplek niet bestaat: wat voor het ene kind leuk is, kan voor het andere kind juist minder leuk zijn.
• Betrek kinderen, ouders en buurtbewoners bij het ontwerpen van speelplekken te betrekken. Zodat die aansluiten bij de wensen en behoeften van de kinderen die er gebruik van gaan maken.

Veel meer factoren dan alleen inrichting van speelplekken

In ons onderzoek kwamen nog veel meer factoren naar voren die meespelen bij hoeveel kinderen buitenspelen. Die hadden lang niet allemaal te maken met de inrichting van speelplekken. Bijvoorbeeld de aanwezigheid van andere kinderen, (verkeers)veiligheid in de buurt of overlast op speelplekken. Het is dus belangrijk om verder te kijken dan alleen de fysieke inrichting van speelplekken.

Literatuuronderzoek, vragenlijst, focusgroepen en gesprekken

We hebben dit onderzoek uitgevoerd naar aanleiding van een motie van Tweede Kamerleden (opent in nieuw tabblad). Voor dit onderzoek hebben we verschillende methoden gebruikt:

• literatuuronderzoek met tien wetenschappelijke reviewstudies;
• twee korte vragenlijsten ingevuld door 58 en 49 professionals met expertise op het gebied van buitenspelen;
• focusgroepen met 21 professionals met expertise op het gebied van buitenspelen;
• wandelingen door de wijk of tafelgesprekken met 89 kinderen.